Değerli danışan firmalarımız; bu makalemizde e-fatura düzenleyen ve alan şirketler için TİCARİ FATURA ile TEMEL FATURA mevzuatını inceleyip,aralarındaki temel farkları sizlere sunacağız.
>Ticari Fatura
Ticari fatura genel anlamda karşılıklı olarak fatura süreci bulunan iki şirket arasında gerçekleşen mal veya hizmet alım-satımları sırasında tercih edilmektedir. Ticari Faturalar düzenlendikten sonra geçerli olabilmesi için alıcının Ticari Faturaları onaylayarak kabul etmesi gerekir. Ticari faturayı satıcı düzenledikten sonra alıcı firmanın veya işletmenin E-Fatura portalında “onaylanmamış ticari faturalar” sayfasına yönlendirilmekte ve alıcının onay vermesi için bekliyor konuma gelmektedir.
Ticari faturalar reddedilebilme ve onaylanabilme lüksüne sahip olduğundan dolayı karşılıklı olarak kontrol gerektirir. Alıcı şirket, gelen Ticari Faturayı onayladıktan bir süre sonra satıcı, yani faturayı düzenleyen kişinin E-Fatura portalına karşı tarafın onayladığına dair bilgi gelir ve fatura süreci tamamlanmış olur. Ticari faturalar düzenlendikten 8 gün içerisinde alıcı tarafından reddedilmesi veya onaylanması gerekir. 8 Günlük geçen bu süreden sonra Ticari Fatura reddedilmek istenirse ret gerçekleşmez ve otomatik olarak fatura kabul edilmiş vasfı taşımaya başlar.
Ticari fatura süreci kurumsal iki firma arasında gerçekleştiğinden dolayı iki tarafın da bu işlemleri yürütürken oldukça dikkatli olmaları gerekir. Alıcı faturayı onaylarken adresine, unvanına, tarihe, faturanın konusunu oluşturan mal ve hizmetin adet, birim fiyat, tutarını yeterince kontrol ettikten sonra onaylama işlemini gerçekleştirmelidir.
>Temel Fatura
Temel Fatura alıcıya direkt olarak gönderilen ve gönderilme sonucunda alıcının onay vermesine gerek bulunmayan bir fatura türüdür. Fatura kesildiği anda direkt olarak resmileşir ve alıcı firmanın portalına yönlendirilir. Alıcının portalına yönlendirilen Temel Faturalar gelen kutusuna düşmekte ve hiçbir şekilde onay gerektirmemektedir. Temel faturalar genel itibari ile nihai tüketicilere satılan hizmet veya mal teslimlerinde düzenleniyor olsa da iki tacir arasında da düzenlenmesinde hiçbir problem bulunmamaktadır.
Temel Fatura alıcıya ulaştığı anda onaylanmış kabul edilmektedir. Satıcının Temel Faturayı düzenledikten sonra göndermesi sonucunda düzenlenmiş olan Temel Fatura alıcı ile birlikte Gelir İdaresi Başkanlığına da iletilmektedir. Gelir idaresi başkanlığı gereken her anda E-Fatura mükelleflerine düzenlenen ve E-Fatura mükelleflerinin düzenledikleri Faturaları görebilme imkanına sahiptir. Temel faturalar düzenlendikten 10-20 dakika içerisinde alıcı firmaya, 1 gün içerisinde ise Gelir İdaresi Başkanlığına iletilmiş olmaktadır.
>Temel Fatura ile Ticari Fatura Arasındaki Farklar Nelerdir?
Temel Fatura ile Ticari Fatura arasındaki en belirgin fark temel faturanın düzenlendikten sonra onay gerektirmediği, ticari faturanın ise onay gerektirmesidir. Ayrıca ticari faturalar adından da anlaşılacağı gibi kurumsal iki firma arasında meydana gelirken temel fatura alıcının nihai tüketici olması ve mükellefiyetinin bulunmaması gibi durumlarda tercih edilmektedir. Ayrıca çok büyük olarak nitelendirdiğimiz GSM operatörleri, elektrik, doğalgaz gibi hepimizin yakından tanıdığı şirketlerin düzenledikleri faturalar Temel fatura olarak düzenlemektedir.
Alıcı ve satıcı arasında düzenlenecek olan faturaların tipinin ticari veya temel fatura mı olacağına dair bir anlaşmaya varılmamış ise ticari fatura düzenlemek her zaman için daha iyi bir liman olacaktır. Düzenlenen ticari faturaların sonucunda alıcının onay vermesi gerektiğinden ve alıcı onayladıktan sonra bir nevi mutabakat gerçekleşeceğinden dolayı alıcının kabul ettiği faturayı gelecek dönemlerde anlaşmazlık çıkması sonucunda kabul etmiş olmasından dolayı alıcı fazla söz sahibi olamayacak, satıcı firma her zaman söz sahibi olacaktır.
İsmail SÖNMEZ
