Hem bireysel hem de kurumsal ihtiyaçlar için araç kiralama, farklı açılardan sağladığı avantajlar sayesinde pek çok kişi tarafından tercih edilir. Bunların başında vergi konusundaki artılar gelir. Yüksek taşıt vergilerinin hem kişileri hem de kurumları satın almak yerine uzun dönem araç kiralamaya yönelttiğini söylemek mümkündür. Özellikle birden fazla araca ihtiyaç duyan kurumlar için bu alandaki vergi avantajlarından yararlanmak son derece kârlı bir seçenektir.
Araç kiralama giderleri arasında stopaj ve KDV oranları yer alır. Vergi olarak ödenen stopaj oranı, araç kiralama bedelinin yüzde 20’sine tekabül eder. Kiralık araç giderleri arasında yer alan bir diğer kalem ise KDV; yani katma değer vergisidir. KDV ise araç kiralama bedelinin yüzde 20’sine karşılık gelir. Basit bir örnekle açıklamak gerekirse kiralama bedeli bin TL olan bir araç için 200 TL KDV ödenmelidir.
Araç kiralama vergisi, şirketlerin kurumlar vergisinden düşebilecekleri kalemlerden biridir ve “317 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği” uyarınca düzenlemeler getirilmiştir. Uygulama kapsamında şirketlerin kiraladığı veya aktif kayıtlı binek ya da ticari araçların satın alma, kiralama ve diğer masrafları sınırlandırılmıştır. Bu yazıda araç kiralama muhasebe kaydına ilişkin detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Araç Kiralama Gider Olarak Gösterilebilir mi?
Araç kiralamayı gider göstermek mümkündür. Şirket aracı ya da araçları, kiralanabilir veya firma üzerine kayıtlı olabilir. Her iki durumda da aracın araca dair masrafların büyük bir kısmını gider olarak göstermek mümkündür. Akaryakıt, otopark ve araç tamir masraflarının yanı sıra köprü-otoyol geçiş ücretleri de bu kapsamdadır. 7194 sayılı kanun hükmünce hem araç kiralama hem de binek otomobil harcamalarına çeşitli kısıtlamalar getirildiği unutulmamalıdır.
Araç Kiralamada Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?
Araç kiralama muhasebeleştirme kapsamında söz konusu harcamaların en fazla yüzde 70’i gider olarak gösterilebilir. Yapılan harcamaların yüzde 30’luk bölümü, “kanunen kabul edilmeyen gider” olarak binek araç muhasebe kaydına işlenebilir. Araç kiralama muhasebe kaydını iki başlık altında incelemek mümkündür. Bunlar, ticari işletmelerden veya gerçek kişilerden kiralanan araçların muhasebe kayıtlarıdır.
Şirketten araç kiralama muhasebe kaydı söz konusu ise izlenilecek prosedür oldukça basittir. Aracı kiraladığınız firma, işletmeniz adına bir kiralama faturası düzenler. Bu fatura, pazarlama ve genel yönetim gideri şeklinde kayıt altına alınabilir. Böylelikle araç kiralama muhasebe kaydını tamamlayabilirsiniz.
Vergi Mükellefi Olmayandan Araç Kiralama ve Damga Vergisi Ödenir mi?
Vergi mükellefi olmayan kişilerden ya da kurumlardan araç kiraladığınız takdirde stopaj ve KDV masraflarını karşılama yükümlülüğü tarafınıza aittir. Bu tür kiralama işlemleri, genellikle binek araçlar için tercih edilir. Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesi uyarınca malların veya hakların kiralanması karşılığında yapılacak olan kesintinin % 20 olduğu belirtilir.
Firmaların vergi mükellefi olmayan şahıslardan veya şirketlerden araç kiralamasına bağlı ödemeleri, GMSİ olarak adlandırılır. GMSİ, bir diğer adıyla gayrimenkul sermaye iradı, kira geliri olarak da düşünülebilir. Söz konusu ödeme üzerinden yüzde 20 oranında gelir vergisi stopajı, yüzde 20 oranında sorumlu sıfatıyla KDV ödemesi yapılır. Ayrıca yapılan sözleşme uyarınca yüzde 0,15 oranında Damga Vergisi Beyannamesi de ödenmelidir.
Araç Kiralamada KDV Tevkifat Yükümlülüğü Nasıldır?
“Gelir Vergisi Kanunu 40/5 maddesi” kapsamında taşıt giderinin söz konusu kurumun kazancından düşülebileceği belirtilir. Gidere konu olan taşıtlar, aktif olarak kayıtlı ya da kiralama yoluyla işletmeye dâhil edilmiş olabilir. KDV tevkifatı, kesinti anlamında kullanılır. Mükellef olmayan kişilerden kiralanan araçlarda Kdv Tevkifatı %100 dür.
Kiralık Araç Nasıl Gider Gösterilir?
Araç kiralama faturası gider gösterme koşulları, “313 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği” ile düzenlenmiştir. Söz konusu tebliğ ile araç kiralama muhasebe kaydında gider olarak gösterilebilecek tutar, 15.000 TL’den 26.000 bin TL’ye çıkarılmıştır. Buna göre, 26 bin TL’nin üzerindeki kiralama bedellerinin gider olarak gösterilmesi mümkün değildir. Ayrıca belirlenen tutarın üzerindeki bedelin KDV’sinde de indirim yapılamamaktadır. Kiralık aracın nasıl gider gösterilebileceği şu örnek üzerinden açıklanabilir:
- Aktif olarak kayıtlı olmayan aracın aylık kirası 36 bin TL ise,
- Gider olarak yazılabilecek tutar 26 bin TL,
- Kanunen kabul edilmeyen tutar (KKEG) 10 bin TL,
- İndirim yapılmayacak KDV 10.000 x %20 = 1.800 TL şeklinde hesaplanabilir.
Örnekten de anlaşılabileceği üzere kiralık binek otomobillerin kiralama ve diğer giderlerinin muhasebeleştirilmesi dikkatle hesaplanmalıdır. Yapılan her harcama için KKEG’nin ve gider gösterilecek tutarın da hesaba katılması gerekir.
Araç Kiralama Şirketleri Araçları İçin Gider Kısıtlaması Uygular mı?
“7194’ün 13. ve 14. maddeleri” ile “Gelir Vergisi Kanununun 40. ve 68. maddeleri” uyarınca işletmelerin kiraladıkları ya da iktisap ettikleri araç giderlerinde kısıtlama mümkündür. Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek araçların kiralanması ya da çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu maksatla kullandıkları hariç olmak üzere kiralama ile edindiği araçlar, kapsam dâhilindedir. Araç kiralama gider kısıtlaması, binek otomobiller için yüzde 70 oranındadır. Bu tutar, her yıl değişebilir.
2024 Araç Kiralama İşlemlerinde Ne Kadar Gider Yazılır?
Kiralama yoluyla edinilen araçların aylık kira giderleri, 2024 yılı için 26.000 TL’ye kadar gider gösterilerek vergi matrahından düşülebilir. Üstelik kiralanan araçların bakım ve yakıt masrafları da yüzde 70 oranında vergiye yansıtılabilir.
Araç Kiralama Gideri Hangi Hesapta İzlenir?
Araç kiralama faturası muhasebe kaydı, 700’lü hesaplar üzerinden incelenebilir. Bu tür hesaplar, genel ve maliyet muhasebeleri arasındaki bağlantıyı sağlayan kayıtlardır. Elde edilen kira geliri ise 600’lü hesaplara kaydedilir.
İsmail SÖNMEZ
